Ciągle dzwonią ci natarczywi telemarketerzy. Skąd mają twój numer?

Mamy dość natarczywych telemarketerów i telesprzedawców? Myślimy, że dbamy o to, aby nasz numer telefonu nie znalazł się w ich bazie bo nie wypełniamy internetowych ankiet i nie podajemy go na podejrzanych stronach? Pomyślmy jeszcze raz. Przeciętny użytkownik telefonu nie zdaje sobie sprawy w ilu bazach danych widnieje jego prywatny telefon. Ile firm i osób ma do niego dostęp i w jaki sposób może go wykorzystać. Otrzymujemy wiele połączeń od nieznanych numerów, odbieramy telefon i słyszymy w słuchawce zaproszenie na prezentację garnków lub propozycję sprzedaży polisy. Zastanawiamy się skąd oni mają nasz numer, przecież nie podawaliśmy go nikomu. Zobaczmy więc jak wiele informacji i jakim firmom przekazujemy nawet nie mając świadomości, że oni zarządzają naszymi numerami i mogą w każdej chwili przekazać je innym podmiotom. A jak nasze dane pójdą już w świat, to nie ma już odwrotu. Jesteśmy skazani na nękające połączenia. Mleko się rozlało.

Od lat zajmuję się analizą rynku sprzedaży telefonicznej i telemarketingu oraz analizą szeroko rozumianej organizacji takiej sprzedaży. Od pewnego czasu, dzięki pracy analitycznej w serwisie ktoto.info zajmującym się identyfikacją niechcianych połączeń i mam dostęp do szerszych danych na temat rynku telemarketingu w Polsce. W związku z tym, mam pewne spostrzeżenia, którymi chciałbym podzielić się z czytelnikami serwisu w niniejszym artykule. Chcę tu z jednej strony opisać sytuację obecną nawiązując do danych historycznych jak i sytuację jutra i zakończyć na tym co może nas czekać za parę lat.
Jednym z częstszych komentarzy jakie pojawiają się w serwisie ktoto.info, poza oczywiście wyzwiskami i przekleństwami, są komentarze typu "nigdzie nie podawałem numeru", "nigdy im nie wyrażałem zgody" albo "skąd mają mój numer". Analizując ten problem, skąd telemarketer miał nasz numer należy sobie zadać pytanie, kto dziś posiada nasze numery telefonów? Nie mówimy tu o skrajnych przypadkach podawania swojego telefonu na wszelkich portalach z wróżbami, horoskopami, dzwonkami do ściągnięcia czy subskrypcją sprośnych dowcipów. To skrajność, którą pominiemy w analizie.

Kto więc posiada nasze numery telefonów?

Jako, że mamy numer telefonu mamy też swojego operatora, który zarządza tym numerem. Ten nasz numer z oczywistych powodów jest w ich bazie danych. Oczywiście możemy zastrzec sobie, że nie życzymy sobie aby dzwonili z ofertami oraz aby nie udostępniali naszego numeru podmiotom w ramach grupy kapitałowej i podmiotom zewnętrznym (dwie różne grupy - to ważne). Ale nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że dokupując dodatkową usługę typu pakiet internetu, darmowych minut i innych, możemy nieświadomie taką zgodę wyrazić. A jeśli wyrazimy taką zgodę nawet na krótki czas, nasze dane mogą powędrować w świat, nie tylko w ramach grupy kapitałowej operatora ale mogą wyjść do innych firm wraz ze zgodą na działania marketingowe i dalszą odsprzedaż tych numerów. Nawet jeśli po tygodniu znów wyrazimy swój sprzeciw. Mleko się rozlało.
Podobna sytuacja ma się z bankami. Wszyscy mamy swój rachunek bankowy do którego przypisany jest nasz numer telefonu. I tu identycznie jak w przypadku operatorów komórkowych. Nawet jeśli mamy wyrażony sprzeciw na przekazywanie danych, możemy nieświadomie wyrazić zgodę kupując dodatkowe usługi jak kredyt, ubezpieczenie, kartę, podwyższenie limitu i tak dalej. Na identycznych zasadach nasz numer posiadają i mogą przekazać firmy ubezpieczeniowe, dostawcy telewizji cyfrowej, dostawcy telewizji internetowej i inne łącznie z platformami sprzedażowymi. Wysyłaliśmy kiedyś paczkę? Najprawdopodobniej tak. Na pewno odbieraliśmy paczkę. Czy zdajemy sobie sprawę, że nasz numer posiadają więc w swojej bazie także firmy kurierskie? Przykłady można mnożyć.
A jeśli o platformach sprzedażowych mowa, warto przyjrzeć się dokładniej OLX. Wiele komentarzy na serwisie ktoto.info mówi "zadzwonili telemarketerzy z zaproszeniem na pokaz zaraz po dodaniu ogłoszenia na OLX". I wiadro pomyj wylewa się na tę platformę sprzedażową. Tak, OLX posiada w swojej bazie numery użytkowników. Ale nie koniecznie to OLX jest źródłem przecieku. Wyobraźmy sobie taką sytuację. Poczujmy się chwilę jak sprzedawca super medycznej kołdry z alpak leczącej wszelkie choroby wieku młodzieńczego i starszego. Mamy za zadanie zaprosić 150 osób na pokaz organizowany w hotelu w Olkuszu. Jak zaprosić te osoby? Najprościej wejść na OLX, poszukać towarów wystawionych w ostatnim czasie na OLX z miejscowości Olkusz i jeden po drugim obdzwaniać. Wiemy przecież, że dzwoni się do mieszkańca Olkusza. I to właśnie my zostawiamy taki łakomy kąsek telemarketerowi jak możliwość budowy bazy danych aktywnych numerów - bo jak coś wystawiamy na OLX to podajemy aktualny numer, z którego dodatkowo odbieramy nieznane nam połączenia, przypisany do imienia i lokalizacji. Jak więc mając zadanie sprzedażowe nie skusić się aby sięgnąć po to?

Międzynarodowe firmy posiadające nasze dane.

A kto globalnie posiada największą bazę numerów telefonów? Jaka jedna pojedyncza firma ma największą bazę numerów do Polaków? Tak, to platformy typu Facebook, Instagram, Google, Whatsapp i inne. Nie ma innych większych firm. Nawet największy operator w Polsce ma w swojej bazie grupę tylko swoich abonentów. To nic w porównaniu z bazami Facebook i Instagram. Firmy te znajdują się poza jakąkolwiek kontrolą jakichkolwiek rządów. Mogą w czasie jednego dnia wyprowadzić te dane do swojej spółki zależnej zarejestrowanej w tropikalnych lokalizacjach w które nie sięga żadna jurysdykcja a następnie odsprzedawać je za duże pieniądze. Bo baza danych osób wymienionych z imienia i nazwiska, z numerem telefonu, adresem e-mail. zainteresowaniami, tym co lubi, co je interesuje, wykształceniem, miejscem zamieszkania i innymi informacjami jest warta każdych pieniędzy.
Tutaj wybiegnijmy trochę w przyszłość. Firmy takie jak Instagram i Facebook utrzymują się z reklam i płatnych publikacji. Jednak od dwóch lat dochody z reklam drastycznie spadają. Wiąże się to z kilkoma czynnikami takimi jak z wprowadzeniem polityki Better Ads Standards i blokowaniem witryn, w których jest za dużo reklam, co spowodowało zmniejszenie ilości miejsc reklamowych w serwisach. Dodatkowo, z roku na rok rośnie popularność wtyczek blokujących reklamy. Co więcej, nowe wersje przeglądarek mają automatycznie włączone wtyczki blokujące, więc po każdej aktualizacji przeglądarki liczba użytkowników blokujących reklamy, nawet nie wiedzących o takiej funkcji, drastycznie rośnie. A kadra zarządzająca tymi gigantami ma wielką presję na generowanie zysków. Czy sięgną po ich najbardziej cenny zasób? Uważam, że to kwestia czasu.

RODO a centra telemarketingu. Dziecko wylane z kąpielą.

Przejdźmy jednak na własne podwórko. Ponad rok temu wprowadzono przepisy RODO. Miały być lekarstwem w całej Unii Europejskiej na bezprawne wykorzystywanie danych. I faktycznie tak się stało. Nie mieliśmy ostatnio wielkich i głośnych wycieków danych osobowych. Możliwe, że to przez wielkie kary finansowe, możliwe, że przez większą świadomość konieczności zabezpieczania tych danych. Nie istotne, ważne, że działa. Ale co się zmieniło? Po wprowadzeniu przepisów RODO/GDPR pojawił się strach wśród telemarketerów i telesprzedawców. Lecz nic tak mobilizująco na zmiany nie działa jak sytuacja, w której zaczyna palić nam się pod nogami. I to też spowodowało wielkie zmiany. Wcześniej wielkie centra telemarketingu obsługujące całą Europę znaleźć można było u naszych południowych sąsiadów i na Węgrzech. Obecnie, wielkie centra przenoszą się na Ukrainę. Nie ze względu na redukcję kosztów. Ze względu właśnie na przepisy RODO/GDPR. Firmy zajmujące się organizacją telesprzedaży na wielką skalę uciekły poza Unię Europejską aby nie podlegać pod przepisy europejskie. I nie są to jednostkowe przypadki. Pierwsze wzmianki o ukraińskich centrach telemarketingu pojawiały się początkiem 2019 roku aby po trzech kwartałach zajmować pierwsze miejsce wśród takich centrów.
Sytuacja taka nie powinna dziwić. Każdy system, który będzie przeregulowany wcześniej czy później posypie się. Podobnie jak pies na łańcuchu, gdy łańcuch ten pozwala mu na swobodne poruszanie się w obrębie jego potrzebnej przestrzeni jest w stanie funkcjonować. Jednak gdy ten łańcuch zostanie skrócony, pies ucieknie. I podobnie stało się w przypadku przepisów RODO. Nikt zdroworozsądkowy nie mógł myśleć, że zniknie branża warta setki milionów złotych. Że wprowadzimy zapisy ograniczające ich działanie a oni powiedzą krótko "trudno, pakujemy walizkę i zamykamy biznes". oczywistym było, że uciekną w miejsce, gdzie tego łańcucha nie mają. Zwłaszcza przy obecnie rozwiniętej technologii telekomunikacyjnej, gdzie dzięki telefonii VoIP mogą z drugiego końca świata mieć numer warszawski. W tym przypadku nie trzeba było daleko uciekać. Wystarczyła Ukraina.

Przyszłość rysuje się w czarnych kolorach.

Jak czeka nas przyszłość jeśli chodzi o natrętnych telemarketerów i wielką ilość niechcianych połączeń? Na to pytanie odpowiem przedstawiając osobistą prywatną sytuację. Każdy z nas ma adres e-mail. Gdy rano wchodzimy na skrzynkę, widzimy, że większość wiadomości to zwykły spam. Lata temu założyłem osobny adres e-mail, który używam do podawania na różnych stronach, rejestracji na usługi internetowe, wszelkiego rodzaju weryfikacje itd. Nie podaję swojego prywatnego adresu. Na "spamerską" skrzynkę jak to nazywam wchodzę wyłącznie, aby dokończyć procesy rejestracji czy weryfikacji. Dbam równocześnie, aby mój prywatny adres nie był w posiadaniu żadnej firmy.
Początkiem roku, mając dość natarczywych niechcianych połączeń zrobiłem to samo z telefonem co z e-mailem. Posiadam drugi aparat i drugi numer, który służy mi wyłącznie do rejestracji w przeróżnych usługach. Mój prywatny numer nie widnieje w żadnych bazach (poza bankiem, gdzie weryfikuję SMSem przelewy). Dodatkowo, gdy dzwoni nieznany mi numer zawsze przed odebraniem wpisuję go w Google bądź na serwisie ktoto.info dla którego pracuję. I nie odbieram prywatnego telefonu, jeśli nie wiem kto do mnie dzwoni. Jest to o tyle istotne, że po sieci telefonicznej krąży masa bootów weryfikujących aktywne numery (jeśli odbierzemy takiego boota, automatycznie lądujemy jako "złoty numer, aktywny, odbierający nieznane połączenia" a wtedy nie opędzimy się już od telemarketerów. Nie wierzę, że obecne przepisy prawa, regulaminy i konieczność podawania numeru wszędzie, nawet wysyłając czy odbierając paczkę (nie wiem jak sobie radzą osoby głuchonieme nieposiadające telefonów jak nawet nie można odebrać paczki bez telefonu od kuriera), nie wierzę aby ukróciły działania telemarketerów.
Jeśli chcemy szukać analogii pomiędzy spamem mailowym a spamem telefonicznym, znajdziemy ich bardzo dużo. Podobnymi narzędziami próbowano walczyć z niechcianymi wiadomościami e-mail tak samo jak obecnie walczy się z niechcianymi połączeniami telefonicznymi. Czy poprzednią walkę udało się wygrać?
W ostatnim tygodniu notujemy wzrost aktywności telemarketerów w kilku numerach telefonów. Są to numery komórkowe takie jak +48 775516197 oraz +48 799350171 czy też numery warszawskie takie jak +48 225716822. Dodatkowo, systematycznie rośnie aktywność numerów zaczynających się od 888 czyli numery +48 888266491, +48 880701111, +48 888252222, +48 888200722.
Bardzo prosimy wszystkie osoby, które wiedzą coś więcej o posiadaczach tych numerów telefonów, aby zostawiały komentarze na stronie.
________________________
Autor tekstu, Jakub Goldberg, zarządzający serwisem ktoto.info - wyszukiwarką nieznanych numerów. Od lat zajmuje się analizowaniem telemarketingu i sprzedaży telefonicznej pod względem organizacyjnym i prawnym.